Rekuperacja to coraz częściej wybierane rozwiązanie w nowych budynkach, ale wielu właścicieli starszych domów również rozważa jej montaż. Pojawiają się jednak pytania o sens takiej inwestycji, opłacalność i techniczne możliwości wykonania instalacji w już istniejącym obiekcie. Ten artykuł wyjaśnia, czy rekuperacja w starym domu ma sens, jakie daje korzyści i z czym się wiąże.
Jakie są warunki techniczne w starszych domach?
Starsze domy bardzo często były budowane bez planu wdrożenia wentylacji mechanicznej. Oznacza to, że nie mają rezerw miejsca na kanały wentylacyjne, a pomieszczenia są rozmieszczone w sposób, który utrudnia ich poprowadzenie. W takich przypadkach instalacja rekuperacji wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizy technicznej i często wiąże się z częściowym remontem. Konieczne jest m.in. wyznaczenie przestrzeni na centralę wentylacyjną oraz kanały nawiewne i wywiewne.
Częstym problemem w starych domach są nieszczelne przegrody zewnętrzne, brak ocieplenia oraz nieszczelne okna i drzwi. Taka sytuacja sprawia, że naturalna wentylacja działa bardzo intensywnie, ale jednocześnie prowadzi do dużych strat ciepła. Zanim zdecyduje się na montaż rekuperatora, warto rozważyć termomodernizację budynku. Docieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i uszczelnienie dachu poprawiają efektywność wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Nie oznacza to jednak, że rekuperacja w starym domu jest niemożliwa. W rzeczywistości wielu inwestorów decyduje się na jej montaż przy okazji większego remontu. Wymiana tynków, podwieszane sufity lub przebudowa poddasza to dobre momenty na zaplanowanie trasy kanałów wentylacyjnych. Profesjonalny projekt i doświadczony wykonawca potrafią dopasować instalację nawet do niestandardowego układu pomieszczeń.
Czy rekuperacja poprawia komfort w starym domu?
Jednym z głównych powodów montażu rekuperacji w starszych budynkach jest poprawa jakości powietrza i ogólnego komfortu życia. Wiele starych domów cierpi na problemy z wilgocią, zaduch i brak skutecznej wymiany powietrza. Tradycyjna wentylacja grawitacyjna przestaje działać po wymianie okien na szczelne lub po ociepleniu elewacji. W takich warunkach w łazienkach i kuchniach zaczyna gromadzić się para wodna, a na ścianach może pojawić się pleśń.
Rekuperacja eliminuje te problemy dzięki stałej i kontrolowanej wymianie powietrza. Zużyte powietrze jest wyciągane z pomieszczeń wilgotnych, a świeże, przefiltrowane powietrze trafia do salonu, sypialni i innych stref dziennych. Dzięki temu w domu panuje stała cyrkulacja, która ogranicza rozwój grzybów i poprawia mikroklimat. Użytkownicy zauważają także zmniejszenie zapachów kuchennych i większą świeżość powietrza o każdej porze roku.
W domach po remoncie, które są dobrze ocieplone, rekuperacja dodatkowo chroni przed wychłodzeniem przy wietrzeniu. Nie trzeba już otwierać okien, by zapewnić dopływ tlenu – system wentylacyjny robi to automatycznie. Komfort termiczny pozostaje niezmieniony nawet przy intensywnej wymianie powietrza, a użytkownik nie musi martwić się o przeciągi czy wychłodzenie pomieszczeń.
Jakie są oszczędności z rekuperacji w starszym budynku?
W przypadku starszych domów oszczędności z rekuperacji zależą od stopnia ich modernizacji. Jeśli budynek jest ocieplony, a okna wymienione na nowe, rekuperacja pozwala znacząco ograniczyć straty ciepła przez wentylację. W tradycyjnym systemie grawitacyjnym powietrze ucieka przez kominy, zabierając ze sobą energię cieplną. Rekuperator odzyskuje nawet 80–90% tej energii i przekazuje ją do powietrza nawiewanego, co przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie.
Jeżeli jednak budynek jest nieocieplony, a jego przegrody mają dużą przepuszczalność ciepła, oszczędności mogą być mniejsze. W takich warunkach rekuperacja wciąż działa, ale część zysków cieplnych jest tracona przez ściany i dach. Dlatego montaż rekuperatora ma największy sens w domach, które przeszły lub planują przejść kompleksową termomodernizację. Połączenie izolacji cieplnej z wentylacją mechaniczną to najbardziej efektywny sposób na poprawę energooszczędności starego budynku.
Nie można jednak oceniać rekuperacji wyłącznie przez pryzmat oszczędności finansowych. W wielu przypadkach poprawa jakości powietrza i komfortu życia jest ważniejsza niż redukcja kosztów ogrzewania. Osoby z alergiami, astmą czy problemami z układem oddechowym zyskują na stałym dopływie czystego powietrza i eliminacji wilgoci. To korzyści, których nie da się łatwo przeliczyć na złotówki, ale mają realny wpływ na codzienne funkcjonowanie.
Jak wygląda montaż rekuperacji w starym domu?
Montaż rekuperacji w już istniejącym budynku jest bardziej wymagający niż w nowym domu, ale wciąż możliwy. Przede wszystkim konieczne jest ustalenie lokalizacji centrali wentylacyjnej. Najczęściej wybierane są pomieszczenia techniczne, kotłownie lub nieużytkowe części poddasza. Warto zwrócić uwagę na możliwość odprowadzenia skroplin oraz dostęp do zasilania elektrycznego. Urządzenie powinno mieć zapewniony łatwy dostęp do serwisu i wymiany filtrów.
Następnie należy zaplanować trasę kanałów wentylacyjnych. W starych domach bardzo często wiąże się to z wykonaniem przepustów w ścianach, sufitach lub podłogach. W wielu przypadkach stosuje się sufity podwieszane, zabudowy GK lub kanały maskowane wzdłuż ścian. Konieczne może być także dostosowanie otworów w drzwiach wewnętrznych, by zapewnić prawidłowy przepływ powietrza między pomieszczeniami. Każda instalacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia.
Ostatnim etapem jest uruchomienie systemu, regulacja przepływów i wprowadzenie ustawień do sterownika. Ważne, by wykonawca dostarczył dokumentację techniczną, w tym protokół z pomiarów oraz instrukcję obsługi. Użytkownik powinien zostać przeszkolony z wymiany filtrów, czyszczenia anemostatów oraz podstawowych zasad eksploatacji. Tylko wtedy system rekuperacji będzie działał zgodnie z założeniami i przynosił oczekiwane efekty.
Czy warto inwestować w rekuperację przy remoncie domu?
Decyzja o montażu rekuperacji w starym domu powinna być przemyślana i oparta na konkretnych warunkach technicznych. Jeśli planowany jest gruntowny remont lub termomodernizacja, warto od razu uwzględnić wykonanie wentylacji mechanicznej. Instalacja rekuperatora poprawia jakość powietrza, usuwa wilgoć i pozwala ograniczyć straty energii, co przekłada się na większy komfort życia i niższe koszty ogrzewania.
W starszych domach z problemami z wentylacją grawitacyjną, wilgocią i zapachami, rekuperacja może być wręcz koniecznością. System działa niezależnie od pogody, nie wymaga otwierania okien i gwarantuje stałą cyrkulację powietrza. Dobrze zaprojektowany i zamontowany rekuperator działa bezawaryjnie przez wiele lat, o ile jest regularnie serwisowany i czyszczony.
Podsumowując, montaż rekuperacji w starym domu ma sens, pod warunkiem że instalacja zostanie dostosowana do specyfiki budynku. Korzyści zdrowotne, lepszy mikroklimat i oszczędność energii to argumenty, które przemawiają za tą inwestycją, szczególnie jeśli dom przechodzi modernizację lub remont. W dłuższej perspektywie rekuperacja poprawia jakość życia i podnosi wartość nieruchomości.
Autor: Ewa Krajewska
Zobacz też:
